Udomowiony ok. 4000 p.n.e. w Nubii, już ok. 2000 p.n.e. był pospolicie hodowany w Egipcie. Wykorzystywany do tępienia gryzoni zagrażających zapasom żywności osiadłych ludzi, do pozyskiwania futer, a nawet mięsa (Boliwia, Chiny), również do celów naukowych. Był obiektem kultu w starożytnym Egipcie, gdzie wiązano go z boginią Bastet, a zwłoki kotów mumifikowano. Pożyteczny jako zwierzę tępiące szkodliwe gryzonie, może wyrządzać szkody wśród drobnych ptaków śpiewających. Wyhodowano wiele ras kota domowego, różniących się ubarwieniem, wielkością i długością włosów; współczesne wzorce niektórych starszych ras znacznie odbiegają od ich wcześniejszych cech (jak w przypadku kotów perskich czy syjamskich). Znaczna liczba kotów domowych żyje samodzielnie w miastach (w Polsce są to tzw. koty piwniczne lub dachowce).
Więcej na stronie kota
Anatomia
Kot domowy ma okrągłą głowę, duże oczy przystosowane do widzenia w świetle o niskim natężeniu, spiczaste uszy. Ma znakomity słuch i wzrok, węch około czterokrotnie silniejszy od ludzkiego, dobrze wykształcony zmysł dotyku. Posiada włosy czuciowe – tzw. wibrysy, wydatne zwłaszcza nad górną wargą ("wąsy"), także nad oczami i na policzkach oraz po wewnętrznej stronie przednich łap. Pozbawiony opieki człowieka niekiedy ulega zdziczeniu, może też krzyżować się ze żbikiem.
Pazury kota zaopatrzone są w specjalny mechanizm umożliwiający ich chowanie.
Masa ciała kota waha się od 2,5 do 7 kg. Niektóre koty jednak uzyskują większą wagę, dochodzącą do ok. 15 kg (np. Maine Coon i Norweski Leśny).
Hodowany w warunkach domowych często dożywa ok. 15–20 lat, niekiedy więcej. Wolno żyjące w miastach koty "piwniczne" żyją przeciętnie do 2 lat, choć okres ten może ulec wydłużeniu dzięki dożywianiu.
Fizjologia
Dzienna długość snu kota jest zmienna, zwykle śpią one od 12 do 16, średnio 13-14 godzin. Niektóre koty mogą spać nawet 20 godzin w ciągu doby.
Koty są mięsożercami, próby przestawienia ich na dietę wegetariańską są dla nich szkodliwe.
Normalna temperatura ciała kota waha się od 38 do 39 °C. Gorączka u kota występuje, gdy temperatura jego ciała przekracza 39,5°C. Temperatura 37,5°C oznacza hipotermię.
Serce kota w normalnych warunkach bije od 140 do 220, a podczas odpoczynku od 150 do 180 uderzeń na minutę.
br<>
Rozmnażanie
Koty rozmnażają się płciowo, zapłodnienie jest wewnętrzne. W ciągu roku kotka 2 do 4 razy wchodzi w okres rui. Proestrus trwa około dwóch dni, objawia się wzmożonym pozostawianiem śladów zapachowych (ocieranie o przedmioty) i częstszym miauczeniem. Estrus trwa od 3-10 dni (obecność samca skraca tę fazę o kilka dni). Anestrus trwa około 8 tygodni, chociaż zdarza się, że kotka wchodzi w fazę proestrus zaraz po porodzie. Jajeczkowanie jest wywołane przez stymulację receptorów u kotki przez członek męski samca. Ciąża trwa od 60-70 dni i kończy się narodzinami od 2 do 7 (przeważnie 3-5) kociąt. Ponieważ kotka może odbyć stosunki z wieloma samcami w ciągu rui, kocięta z jednego miotu mogą mieć kilku ojców. Gdy kotka urodzi kocięta choćby o 10 dni wcześniej, jest duże prawdopodobieństwo, że małe kociaki nie przeżyją. Jeśli kotka ma problemy przy porodzie, trzeba jej niezwłocznie pomóc, np. jeśli kotek utknął w kroczu matki, należy pociągnąć delikatnie za jego przednie łapki, nie ruszając głowy; jeśli kotek się urodził, ale matka nie wyczyściła mu otworów oddechowych, trzeba zareagować natychmiast, bo kociak może się udusić. Kocięta są karmione mlekiem matki przez 12 tygodni.
Emocje
Stan emocjonalny kota można odczytać, obserwując jego zachowanie.
Ogon kota oprócz pomagania mu w utrzymaniu równowagi w chodzeniu na wąskich powierzchniach sygnalizuje również nastrój zwierzęcia. Ogon ustawiony na wprost oznacza, że kot jest spokojny. Ogon uniesiony pionowo do góry oznacza chęć kota do zabawy. Gdy zwierzę macha ogonem, oznacza to, że jest zdenerwowany, czyli inaczej niż jest to w przypadku psa. Machanie końcem ogona oznacza zainteresowanie, a jeżeli kot stoi przy tym na ugiętych łapkach - podniecenie.
Kot uwielbia pogoń za szybko poruszającymi się przedmiotami i wchodzenie na drzewa, z których jednak z trudem schodzi. Świetnie też potrafi bawić się sam. Z braku gryzoni (np. w mieszkaniu w mieście), aby zaspokoić swój instynkt łowiecki, poluje na owady, zwłaszcza latające.
Zachowania społeczne
Koty są często opisywane jako zwierzęta samotne. W rzeczywistości jednak są z natury towarzyskie. Mają słabo rozwinięty instynkt stadny; oznacza to, że w stanie dzikim same dbają o swoje podstawowe potrzeby (bezpieczeństwo, pożywienie). Dzikie koty żyją najczęściej w koloniach, lecz nie tworzą stada, gdyż każdy osobnik dba sam o siebie. Starsze zwierzęta niekiedy wykazują agresję wobec młodych.
Relacja pomiędzy ludźmi a kotami domowymi przez tysiące lat nabrało cech symbiozy. Koty dostrzegają różnice gatunków i wiedzą, że ich opiekunowie nie są kotami. Potwierdza to różnica między językiem ciała używanym przez kota w kontaktach z ludźmi a tym używanym wobec przedstawicielami swojego gatunku. Niektórzy zoolodzy uważają, że kot traktuje opiekuna jak zastępczą matkę, pozostając w stanie "przedłużonego dzieciństwa".
Kot nie znosi złego traktowania i jest pod tym względem bardzo pamiętliwy. Dobrze traktowany, przywiązuje się do swego właściciela i na swój powściągliwy sposób okazuje mu przyjazne uczucia (wybiega na spotkanie, towarzyszy przy pracy, domaga się głaskania itp.). Niektóre koty można nauczyć prostych sztuczek, np. "proszenia" o jedzenie. Skarcony, nie atakuje swego właściciela, ale się nań "obraża". Nie rozumie i nie ma poczucia winy w ludzkim tego słowa znaczeniu. Toteż po kilku godzinach przychodzi z "propozycją pojednania".
Higiena
Koty nie używają tak jak inne zwierzęta jakichkolwiek zbiorników wodnych do mycia się. Myją się kilkakrotnie w ciągu dnia, liżąc sierść, a tam gdzie nie sięgają językiem - zwilżoną językiem łapą, wycierają dokładnie całe ciało. Język kota jest szorstki, przez co skutecznie usuwa brud z futra.
